Ауыл шаруашылығы
Географиялық орналасуы мен табиғи-экономикалық жағдайлар Қарағанды облысын ауыл шаруашылығын өндіру мен өңдеу бойынша алдыңғы қатарлы өңірге айналдырды.
Ауыл шаруашылық саласының жалпы өндіріс көлемінде 65% мал шаруашылығының өнімі құрайды. Малдың барлық түрлерінің бас саны мен мал өнімін өндіру жыл сайын артуда.
2010 жылы ауыл шаруашылығы өнімінің жалпы көлемі 81,8 млрд. теңгені құрады.
2010 жылы облыстың ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілері мен шаруа қожалықтарымен 746,5 мың гектар алқапқа дәнді-дақыл егілді, оның 656,5 мың гектары бидай. Бұдан басқа 11,9 мың гектарға картоп, 2,9 мың гектарға көкөніс егілді.
2010 жылы дәнді-дақылдың жалпы жиыны 321,6 мың тоннаны құрады, орташа түсімділік - 5 ц/га. Картоп өндірісі 225,8 мың тоннаны (2009 жылға қарағанда 4,6 пайызға көп), көкөніс 72 мың тоннаны құрады. 80 мың тонна астық тұқымы құйылды.
Жалпы алғанда облыста 112,2 мың тонна ет, сүт - 351,6 мың тонна өндірілді. Жұмыртқа 300,9 млн. данаға жетіп, жүн 1,7 мың тонна өндірілді.
Облыста ауыл шаруашылығы өнімдері 60,2 млрд. теңгеге өңделді, ол 2009 жылға қарағанда 6,5 млрд. теңгеге көп.
Жеке меншіктің барлық санаттарында ірі қара мал басы 2011 жылғы 1 қаңтарда 423,7 мың басты құрап, 2009 жылдың деңгейін 0,9 пайызға арттырды, сиыр 220 мың басты құрап, 4,1 пайызға артты, қой мен ешкі 1056,9 мың басты құрап, 1,6 пайызға артылды, жылқы 140,6 мың басты құрап, 0,7 пайызға артық, құс 2290,8 мың басты құрап, 20,5 пайызға артты, шошқа 100,2 мың басқа жетіп, 2009 жылға қарағанда 1,7 пайызға артылды.
2010 жылдың қорытындысы бойынша тамақ өнімінің (сусындарды қоса есептегенде) физикалық көлем индексі салыстырмалы бағамен 2009 жылдың сәйкес мерзіміне 116,2 % құрады.
Статистикалық мәліметтерге сай қолданыстағы бағада тамақ өнеркәсібі кәсіпорындарымен өндірілген өнімнің көлемі 60,2 млрд. теңгені құрап отыр, яғни 2009 жылдың сәйкес кезеңінен 6,5 млрд.теңгеге артты.
2010 жылыБұқар-Жырау ауданында ШҚ «Шугыла» сүт цехы енгізілген.
Өндіріс көлемдерін ұлғайту есебінен сүт өңдеу бойынша әрекеттегі кәсіпорындармен өңделген сүт пен қаймақты өндіру 22,1%, ірімшік пен құмймақты өндіру 21,9% артқан.
2011 жылдың 1 қаңтарына халықаралық ИСО сериясының стандарттарын енгізген агроөнеркәсіп кешені субъектілерінің саны 40 бірлікті құрады.
Агроөнеркәсіптік кешеннің 3 кәсіпорыны ИСО-9001-2009 жаңартылған сериясын енгізуге барлық шығындардан 50% субсидияларды алды: АҚ «Евразиан Фудс», ЖШС «Агрофирма Курма» және ШҚ «Жауагышты» Ұлытау ауданы. ЖШС «Дедов» кәсіпорыны СМК өз қаражаттары есебінен енгізген.
Есептік жылда 89 ауыл шаруашылық техника бірлігі сатып алынды, 688,3 млн. теңге сомасына. Облыста 39 ауылдық тұтынушылар кооперативі жұмыс жасайды. Олармен 2010 жылы жалпы 1432 млн. теңгеге халыққа делдалсыз өнімдер сатылды. Облыстың аграрлық кешенінде 2010 жылы желтоқсанында 2 инвестициялық жоба іске қосылды, жалпы құны 1 747 млн. теңге:
1. АҚ «Евразиан Фудс» (жалпы құны 357 млн. теңге):
- абсорбционды желіні іске қосу құны 140 млн. теңге;
- бөлі желісін іске қосу жалпы құны 217 млн. теңге;
2. ЖШС «Майқұдық құс фабрикасы» - құс фабрикасының өндірістік кешенін жаңарту мен қайта құру құны 1 390 млн. теңге.
Облыс өңірлерінде әлеуметтік-маңызды азық-түлік тауарларына бағалардың негізсіз өсуіне жол бермеу үшін 2010 жылдың бойында «Ауыл Береке» апта сайынғы жәрмеңкелер ұйымдастырылған болатын. Барлығы бір жылда 338 жәрмеңке өтті, оларда нарық бағасынан төмен бағамен 1,4 млрд. теңге сомасына өнім сатылған.
Ауыл шаруашылығының дамуының негізгі көрсеткіштері
|
(шаруашылықтардың барлық санаттары)
|
|
Көрсеткіштер
|
2009
|
2010
|
|
Ауыл шаруашылық дақылдарын жалпы жинау, мың тонна
|
|
Дәнді-дақылдар барлығы (есептік салмақта)
|
553,0
|
293,9
|
|
олардан: бидай
|
476,7
|
261,1
|
|
Құмық
|
71,6
|
29,6
|
|
майлы – барлығы
|
0,6
|
0,7
|
|
Картоп
|
215,8
|
225,8
|
|
Көкөністер
|
74,6
|
72,0
|
|
Өнімділігі, ц/га
|
|
Дәнді-дақылдар – барлығы
|
8,6
|
4,9
|
|
Оның ішінде: бидай
|
8,5
|
4,6
|
|
Картоп
|
211,0
|
192,0
|
|
Көкөністер
|
272,0
|
259,0
|
|
Мал шаруашылығының өнімін өндіру, мың тонна
|
|
Мал мен құс (сою цехында іске асырылғаны)
|
119,5
|
112,2
|
|
Сүт
|
348,8
|
351,6
|
|
жұмыртқа (млн. дана)
|
243,3
|
300,9
|
|
Жүн
|
1,6
|
1,7
|
|
Жыл соңына мал мен құс басының саны, мың бас
|
|
Ірі қара мал
|
419,9
|
423,7
|
|
Оның ішінде: сиырлар
|
211,3
|
220
|
|
Қой мен ешкі
|
1040,2
|
1056,9
|
|
Шошқа
|
98,5
|
100,2
|
|
Жылқы
|
139,6
|
140,6
|
|
Құс – барлығы
|
1901,8
|
2290,8
|
Ауыл шаруашылығының даму динамикасы
Ауыл шаруашылығының жалпы өнімі
|
№
|
Қалалар мен аудандар
|
2010 жылдағы ауыл шаруашылығының жалпы өнімінің көлемі, в млн. теңге
|
2010ж. 2009ж., %
|
Жалпы көлемдегі үлес салмағы, %
|
|
1
|
Абай
|
10449,4
|
112,8
|
12,8
|
|
2
|
Ақтоғай
|
4379,7
|
128,5
|
5,4
|
|
3
|
Бұқар жырау
|
14366,7
|
88,3
|
17,6
|
|
4
|
Жаңаарқа
|
5497,3
|
123,3
|
6,7
|
|
5
|
Қарқаралы
|
7498
|
114
|
9,2
|
|
6
|
Нұра
|
9766,1
|
90,8
|
11,9
|
|
7
|
Осакаров
|
7288
|
70,6
|
8,9
|
|
8
|
Ұлытау
|
4575,5
|
107,7
|
5,6
|
|
9
|
Шет
|
8981,7
|
124,5
|
11
|
|
10
|
Қарағанды
|
2454,9
|
127,8
|
3
|
|
11
|
Балқаш
|
265,1
|
119,1
|
0,3
|
|
12
|
Жезқазған
|
1574,4
|
110
|
1,9
|
|
13
|
Қаражал
|
963
|
114,1
|
1,2
|
|
14
|
Приозерск
|
27,5
|
123,3
|
|
|
15
|
Саран
|
587,7
|
99,6
|
0,7
|
|
16
|
Сатпаев
|
295,2
|
116,2
|
0,7
|
|
17
|
Теміртау
|
1524,6
|
110,9
|
1,9
|
|
18
|
Шахтинск
|
1261,4
|
120
|
1,5
|
|
|
БАРЛЫҒЫ
|
81756,2
|
101,9
|
|
Ауыл шарушылық құрылымдарының саны
|
|
Барлығы а/ш кәсіпорындары
|
Оның ішінде
|
Шаруа қожалықтары
|
|
өндірістік кооперативтер
|
Шаруашылық әріптестіктер
|
Акционерлік қоғамдар
|
Ауыл шаруашылық кәсіпорындары
|
|
Облыс
|
455
|
24
|
183
|
12
|
236
|
6732
|
|
Қарағанды
|
90
|
3
|
40
|
1
|
46
|
|
|
Балқаш
|
6
|
1
|
2
|
|
3
|
1
|
|
Жезқазған
|
21
|
4
|
5
|
1
|
11
|
201
|
|
Қаражал
|
6
|
1
|
2
|
|
3
|
|
|
Приозерск
|
1
|
|
|
|
1
|
|
|
Саран
|
4
|
|
2
|
|
2
|
14
|
|
Сатпаев
|
0
|
|
|
|
|
28
|
|
Теміртау
|
8
|
|
4
|
|
4
|
|
|
Шахтинск
|
0
|
|
|
|
|
8
|
|
Абай ауданы
|
47
|
3
|
17
|
2
|
25
|
305
|
|
Ақтоғай ауданы
|
10
|
|
5
|
|
5
|
654
|
|
Бұқар жырау ауданы
|
87
|
7
|
32
|
3
|
45
|
923
|
|
Жаңаарқа ауданы
|
12
|
1
|
3
|
1
|
7
|
582
|
|
Қарқаралы ауданы
|
6
|
1
|
2
|
|
3
|
608
|
|
Нұра ауданы
|
55
|
2
|
25
|
|
28
|
764
|
|
Осакаров ауданы
|
74
|
1
|
32
|
4
|
37
|
551
|
|
Ұлытау ауданы
|
5
|
|
2
|
|
3
|
948
|
|
Шет ауданы
|
23
|
|
10
|
|
13
|
1145
|
Шабындыққа икемді жерлердің көлемі, мың га
|
№
|
Қалалар мен аудандар
|
Барлығы шабындық
|
Оның ішінде суарылатын
|
Ауыл шаруашылығының айналымындағы
|
|
Барлығы шабындық
|
Оның ішінде суарылатын
|
|
1
|
Абай
|
52,2
|
10,7
|
55,7
|
10,2
|
|
2
|
Ақтоғай
|
12,8
|
0,2
|
4,1
|
0,2
|
|
3
|
Бұқаржырау
|
191,2
|
17
|
186,1
|
17
|
|
4
|
Жаңаарқа
|
47,1
|
1,6
|
26,0
|
0,9
|
|
5
|
Қарқаралы
|
115,4
|
6,2
|
77,9
|
6,1
|
|
6
|
Нұра
|
298,1
|
3,1
|
262,4
|
3,1
|
|
7
|
Осакаров
|
321,7
|
12,4
|
317,2
|
12,2
|
|
8
|
Ұлытау
|
39,8
|
0
|
38,3
|
0
|
|
9
|
Шет
|
71,6
|
1,1
|
72,0
|
1,1
|
|
10
|
Балқаш
|
0,3
|
0,1
|
0,3
|
0,1
|
|
11
|
Жезқазған
|
0,6
|
0,3
|
0,6
|
0,3
|
|
12
|
Қарағанды
|
3,6
|
0,5
|
3,6
|
0,5
|
|
13
|
Қаражал
|
0,2
|
0
|
0,2
|
0
|
|
14
|
Приозерск
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
15
|
Сатпаев
|
0,2
|
0
|
0,2
|
0
|
|
16
|
Саран
|
0,3
|
0
|
0,3
|
0
|
|
17
|
Теміртау
|
2,5
|
0
|
2,5
|
0
|
|
18
|
Шахтинск
|
1,7
|
0
|
1,7
|
0
|
|
|
БАРЛЫҒЫ
|
1159,3
|
53,2
|
1049,1
|
51,7
|
Ауыл шаруашылық мал басының саны,
мың бас
Шаруашылықтардың барлық санаттарындағы мал саны
бас
№ р/р |
Қалалар, аудандар
|
ІҚМ
|
Оның ішінде сиыр
|
Қой мен ешкі
|
|
2008ж.
|
2009ж.
|
2010ж.
|
2008ж.
|
2009ж.
|
2010ж.
|
2008ж.
|
2009ж.
|
2010ж.
|
|
1
|
Қарағанды
|
3081
|
3064
|
3 065
|
2015
|
2019
|
2 117
|
1118
|
1154
|
1161
|
|
2
|
Балқаш
|
2960
|
2967
|
2 996
|
1425
|
1417
|
1 419
|
3177
|
3191
|
3315
|
|
3
|
Жезқазған
|
7740
|
7777
|
7 391
|
3719
|
3735
|
3 792
|
24016
|
24273
|
24067
|
|
4
|
Қаражал
|
13634
|
15737
|
15 971
|
7563
|
7572
|
7 574
|
10826
|
11147
|
10952
|
|
5
|
Приозерск
|
459
|
476
|
501
|
175
|
182
|
182
|
1399
|
1428
|
1442
|
|
6
|
Саран
|
1816
|
880
|
675
|
607
|
675
|
641
|
500
|
819
|
608
|
|
7
|
Сатбаев
|
3174
|
3179
|
3 545
|
1277
|
1273
|
1 268
|
8136
|
6429
|
7747
|
|
8
|
Теміртау
|
3498
|
3492
|
3 890
|
1305
|
1304
|
1 317
|
1465
|
1624
|
1768
|
|
9
|
Шахтинск
|
5158
|
3624
|
3 978
|
2370
|
2390
|
2 421
|
2448
|
2534
|
2621
|
|
10
|
Абай
|
18460
|
16355
|
16 418
|
8932
|
6839
|
6 946
|
23795
|
26769
|
28546
|
|
11
|
Ақтоғай
|
38907
|
40414
|
42 442
|
17091
|
17110
|
18 530
|
167251
|
202010
|
191200
|
|
12
|
Бұқаржырау
|
56443
|
57007
|
47 847
|
32904
|
32904
|
27 913
|
50956
|
53611
|
58425
|
|
13
|
Жаңаарқа
|
41424
|
42946
|
46 884
|
19751
|
18349
|
21 723
|
99054
|
106401
|
118841
|
|
14
|
Қарқаралы
|
62459
|
64754
|
64 755
|
35935
|
37088
|
38 914
|
196447
|
204548
|
204686
|
|
15
|
Нұра
|
33098
|
33440
|
33 716
|
19375
|
19451
|
20 429
|
56450
|
59455
|
63581
|
|
16
|
Осакаров
|
28689
|
28714
|
28 760
|
14313
|
12450
|
13 733
|
24235
|
27679
|
23356
|
|
17
|
Ұлытау
|
33038
|
33611
|
34 396
|
17415
|
17527
|
17 848
|
170075
|
171546
|
174964
|
|
18
|
Шет
|
58834
|
61483
|
66 484
|
27647
|
28977
|
33 226
|
121963
|
135577
|
139581
|
|
|
Барлығы
|
412872
|
419920
|
423 714
|
213819
|
211262
|
219 993
|
963311
|
1040195
|
1056861
|
продолжение таблицы
№ р/р |
Қалалар, аудандар
|
шошқа
|
жылқы
|
құс
|
|
2008
|
2009
|
2010
|
2008
|
2009
|
2010
|
2008
|
2009
|
2010
|
|
1
|
Қарағанды
|
2719
|
2395
|
1 181
|
134
|
225
|
145
|
22169
|
22139
|
19416
|
|
2
|
Балқаш
|
358
|
358
|
397
|
38
|
40
|
38
|
4681
|
4690
|
4568
|
|
3
|
Жезқазған
|
1523
|
891
|
464
|
1927
|
2102
|
2085
|
7389
|
8163
|
7490
|
|
4
|
Қаражал
|
2026
|
2361
|
2 448
|
4091
|
4192
|
4045
|
7761
|
8028
|
7365
|
|
5
|
Приозерск
|
335
|
434
|
437
|
84
|
84
|
84
|
1599
|
1610
|
1630
|
|
6
|
Саран
|
3766
|
1061
|
501
|
39
|
72
|
59
|
8562
|
6654
|
5009
|
|
7
|
Сатбаев
|
389
|
398
|
676
|
780
|
233
|
239
|
4156
|
4263
|
4824
|
|
8
|
Теміртау
|
1508
|
1539
|
1 921
|
149
|
183
|
207
|
4535
|
4781
|
5169
|
|
9
|
Шахтинск
|
2036
|
1990
|
2 004
|
255
|
253
|
263
|
20672
|
21016
|
21100
|
|
10
|
Абай
|
10195
|
7280
|
8 006
|
2913
|
3006
|
3 114
|
576337
|
582079
|
662161
|
|
11
|
Ақтоғай
|
710
|
360
|
693
|
11584
|
14077
|
14091
|
21060
|
21525
|
21650
|
|
12
|
Бұқаржырау
|
50125
|
53642
|
55013
|
13168
|
14231
|
14244
|
920327
|
977575
|
1269525
|
|
13
|
Жаңаарқа
|
441
|
674
|
686
|
24141
|
27083
|
27250
|
24497
|
16881
|
27926
|
|
14
|
Қарқаралы
|
44
|
11
|
5
|
20983
|
21742
|
21829
|
48550
|
49020
|
49731
|
|
15
|
Нұра
|
11621
|
11807
|
11825
|
11407
|
12454
|
11977
|
61446
|
62067
|
62707
|
|
16
|
Осакаров
|
11271
|
10161
|
11047
|
4427
|
5010
|
5 155
|
61116
|
54436
|
59247
|
|
17
|
Ұлытау
|
92
|
81
|
64
|
12530
|
12600
|
12697
|
10192
|
10295
|
12219
|
|
18
|
Шет
|
3062
|
3051
|
2 797
|
20240
|
22100
|
23091
|
45476
|
46650
|
49100
|
|
|
Барлығы
|
102221
|
98494
|
100 165
|
128890
|
139687
|
140613
|
1850525
|
1901872
|
2290837
|
Агроөнеркәсіптік кешенде іске асырылатын инвестициялық жобалар
|
№
|
Бағыттың атауы
|
Барлығы
|
Олардан 2010 жылы іске қосылғандары
|
|
саны
|
құны, млн. теңге
|
саны
|
Жобалық қуаттылығы, млн. теңге
|
|
1
|
Сүтті мал шаруашылығы
|
|
|
|
|
|
2
|
Сүтті өңдеу
|
1
|
|
|
|
|
3
|
Етті мал шаруашылығы
|
3
|
|
|
|
|
4
|
Етті қайта өңдеу
|
|
|
|
|
|
5
|
Құс шаруашылығы
|
6
|
1390
|
1
|
1926,8
|
|
6
|
Көкөністі өндіру мен сақтау
|
2
|
|
|
|
|
7
|
Майлыларын өңдеу
|
|
|
|
|
|
8
|
Дәнді дақылдарды өңдеу
|
2
|
|
|
|
|
Барлығы:
|
14
|
1390
|
1
|
1926,8
|
| |
